سامانه هوشمند شناسایی نخبگان با هوش مصنوعی ساخته شد

به گزارش خبرنگار اجتماعی آرمان خبر، سعید خدایگان، قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان، در نشستی با اشاره به بیست‌سالگی این بنیاد، از برنامه‌های تحولی این نهاد برای گذار از «نسل یک» به «نسل دو» خبر داد.

بیست‌سالگی بنیاد و آغاز تحول

وی با بیان اینکه امسال مصادف با بیستمین سال تأسیس بنیاد ملی نخبگان است، گفت: «بنیاد مانند نوزادی است که اکنون به جوانی رسیده است و باید در این مرحله، رفتارها و خروجی‌های متفاوتی داشته باشد.

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان افزود: بر همین اساس، امسال را سال آغاز تحول در بنیاد می‌دانیم و برنامه‌ریزی‌ها برای پوست‌اندازی و ورود به نسل دوم انجام شده است.»

برنامه‌ریزی‌های کلان تا 1407

خدایگان با تشریح برنامه‌های آینده، اظهار داشت: طبق نقشه‌ راه تدوین‌شده، زیرساخت‌های لازم تا پایان 1404 تکمیل خواهد شد و در سال 1405، تغییر محسوسی در عملکرد بنیاد ایجاد می‌شود.

وی ادامه داد: در سال 1407 نیز فرآیند توسعه زیرساخت‌ها و اجرای برنامه‌ها به نتیجه می‌رسد و شاهد خروجی‌های ملموس خواهیم بود.

چشم‌انداز بنیاد: هوشمند، تنظیم‌گر و جریان‌ساز

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان با اشاره به شعار این نهاد با عنوان «دانایی، توانایی و مانایی»، تصریح کرد: بنیاد در مدل جدید، نهادی فعال، هوشمند، تنظیم‌گر و جریان‌ساز در جامعه نخبگانی خواهد بود.

سامانه هوشمند شناسایی نخبگان

وی راجع به راه‌اندازی سامانه یکپارچه و هوشمند شناسایی نخبگان گفت: این سامانه که طراحی آن از چهار ماه پیش آغاز شده است، علاوه بر بخش خوداظهاری، با استفاده از هوش مصنوعی، امکان شناسایی فعال نخبگان را فراهم می‌کند.

خدایگان در توضیح «هرم نخبگی» ابراز کرد: در این مدل، دانش‌آموزان مستعد در پایین‌ترین سطح قرار دارند و سطوح بعدی به‌ترتیب شامل دانشجویان مستعد، دانش‌آموختگان برتر، اساتید دانشگاه و پژوهشگران می‌شوند، در رأس این هرم نیز نخبگان قرار می‌گیرند.

وی خاطرنشان کرد: این سامانه نه‌تنها امکان شناسایی هوشمند نخبگان را فراهم می‌کند، بلکه با اتصال به پایگاه‌های داده مختلف، امکان رصد و پایش وضعیت آنان را نیز دارد.

تأکید بر نقش دانش در حل مسائل کشور

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان در پایان با تأکید بر اینکه دانش باید در خدمت حل مسائل اولویت‌دار کشور باشد، گفت: انتظار داریم نخبگان با تکیه بر علم و فناوری، گام‌های مؤثری در رفع مشکلات کشور بردارند و اثرگذاری خود را به‌وضوح نشان دهند.

جزئیات طرح‌های حمایتی بنیاد ملی نخبگان اعلام شد

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان در ادامه سخنان خود به تشریح طرح‌های حمایتی این نهاد برای توانمندسازی نخبگان و استعدادهای برتر کشور پرداخت.  

مأموریت بنیاد پس از شناسایی نخبگان

وی با تأکید بر مأموریت اصلی بنیاد پس از شناسایی استعدادها گفت: مأموریت ما این است که افراد شناسایی‌شده در هرم نخبگی را با استفاده از بسته‌های حمایتی توانمند کنیم تا به قله اثرگذاری مبتنی بر دانش و فناوری در حل مسائل کشور برسند.

طرح‌های فعال در مدل فعلی بنیاد

خدایگان به معرفی طرح‌های در حال اجرا پرداخت و افزود: در مدل فعلی، طرح شهید احمدی‌روشن را احیا کرده‌ایم که در آن 15 مسئله کلیدی شناسایی و 1500 حلقه حل‌مسئله با محوریت اساتید راهبر و مشارکت دانشجویان مستعد تشکیل شده است.

وی در ادامه طرح شهیدوزوایی را عنوان کرد و گفت: در این طرح، 2500 دانشجوی مستعد شناسایی و بسته‌های حمایتی آموزشی، پژوهشی و فناوری به آن‌ها ارائه شده است.

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان تفاوت اصلی این طرح با دوره‌های قبل را انعطاف بیشتر در استفاده از حمایت‌ها دانست و تصریح کرد: در این طرح، دست استعدادهای برتر در هزینه‌کرد بسیار باز است و افراد می‌توانند متناسب با شرایط خود از حمایت‌ها استفاده کنند.

طرح پژوهش‌یار: حمایت از دانشجویان دکتری

خدایگان از اجرای موفقیت‌آمیز طرح پژوهش‌یار خبر داد و اظهار داشت: این طرح که برای اولین بار تدوین و اجرا شده است، به دانشجویان دکترای تمام‌وقت حقوق پرداخت می‌کند تا بتوانند با تمرکز بیشتری به پژوهش بپردازند.

وی با اعلام اینکه استقبال از این طرح بسیار خوب بوده است، اضافه کرد: امیدواریم دانشجویان بیشتری در آینده از این تسهیلات استفاده کنند.

طرح همیار صنعت استانی: ارتباط نخبگان با صنایع

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان به تشریح طرح همیار صنعت استانی پرداخت و گفت: **این طرح به استان‌ها کمک می‌کند تا با صنایع محلی قرارداد ببندند و مسائل آن‌ها را با مشارکت نخبگان حل کنند.

وی این طرح را مکمل طرح شهید احمدی‌روشن دانست و افزود: هدف از این طرح، علاوه بر حل مسئله، گسترش شبکه‌سازی و توسعه همکاری‌هاست.

خدایگان با اشاره به پیشتازی استان اصفهان در اجرای این طرح، گفت: هم‌اکنون قراردادهایی با صنایع اصفهان در حال انعقاد است که الگوی خوبی برای سایر استان‌ها محسوب می‌شود.

طرح شهیدبهشتی: توانمندسازی اساتید دانشگاه

وی از طرح شهیدبهشتی به‌عنوان برنامه‌ای برای توانمندسازی اساتید دانشگاه در حل مسائل یاد کرد و اضافه کرد: این طرح همراه با طرح‌های احمدی‌روشن و همیار صنعت استانی، یک خانواده را تشکیل می‌دهند و هدف آن‌ها حل مسائل صنعتی و اجتماعی با مشارکت دانشجویان و اساتید است.

خدایگان درباره توجه ویژه به علوم انسانی و علوم پایه گفت: در طرح احمدی‌روشن، برای هر استان حداقل یک طرح ویژه در حوزه علوم انسانی تعریف شده است.

وی از بازنگری طرح شهیدبهشتی خبر داد و افزود: به‌زودی با ابلاغ نهایی این طرح، امکان مشارکت گسترده‌تر اساتید در حل مسائل صنعتی و اجتماعی فراهم می‌شود.

حمایت از استعدادهای هنری و دارای معلولیت

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان با اعلام ابلاغ شیوه‌نامه حمایت از مستعدان هنری گفت: هدف ما شناسایی و حمایت از استعدادهای برتر در حوزه‌های هنری است.

وی همچنین در پایان در خصوص استعدادهای دارای معلولیت خاطرنشان کرد: در راستای حمایت از استعدادهای دارای معلولیت اولین المپیاد مهارتی علمی ـ مهارتی مستعدان بامعلولیت با حمایت معاونت علمی و فناوری و بنیاد ملی نخبگان در دانشگاه فرشتگان برگزار شد.

قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان، اظهار کرد: در قسمت «مانایی» ما دو هدف اصلی را دنبال می‌کنیم: نخست، ماندگاری استعدادهای برتر در مسیر تعالی و نخبگی؛ و دوم، حفظ این افراد در زنجیره ارائه خدمات در کشور. به‌طور کلی، بحث «نگه‌داشت» موضوع کلیدی این بخش است.

وی ادامه داد: در همین راستا، بخش سوم شعار بنیاد را نیز شامل می‌شود. چنان‌که اشاره کردم، بخش «پایش و رصد نخبگان» یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌هاست. چراکه ما نیاز داریم اولاً اطلاعات دقیق و کافی از وضعیت نخبگان داشته باشیم. واقعیت این است که اگر مهاجرتی صورت می‌گیرد، باید دلایل آن را به‌درستی بشناسیم.

وی گفت: ما حدود چهار ماه پیش، در بنیاد، کار قابل توجهی را در این زمینه آغاز کردیم و ان‌شاءالله پیش‌بینی می‌شود که تا پایان فصل بهار، نخستین خروجی این پروژه آماده شود؛ یا بهتر بگویم، به‌زودی آماده خواهد شد. در این گزارش، تحلیل‌های آماری انجام‌شده را ارائه می‌دهیم تا مشخص شود چه میزان تمایل واقعی به مهاجرت وجود دارد و عوامل موثر بر آن چه بوده است.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان گفت: زمانی که این سند تکمیل شود، قادر خواهیم بود برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای بخش «مانایی» انجام دهیم. اما آنچه مسلم است، «معیشت نخبگان» یکی از دلایل اصلی مهاجرت آن‌ها می‌تواند باشد. ما موضوع معیشت را در دو محور دنبال می‌کنیم: اشتغال و مسکن.

وی گفت: در حوزه اشتغال، چندین طرح در حال اجراست. یکی از این طرح‌ها، جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی کشور است. خوشبختانه نزدیک به 38 هزار پرونده در این زمینه تشکیل شد. این روند از اواخر شهریورماه آغاز شد و اکنون برگزیدگان در حال طی مراحل نهایی ارزیابی در کانون‌های تخصصی هستند تا ان‌شاءالله در دستگاه‌های مختلف جذب شوند.

وی تصریح کرد: فراخوان جدید جذب نخبگان در دستگاه‌های اجرایی—فراخوان چهارم—نیز در شهریورماه سال جاری برگزار خواهد شد. هم از نظر اصلاح فرآیند، هم از نظر کیفیت کد رشته‌های استخدامی، و هم از لحاظ شأن و جایگاه شغلی متناسب با نخبگان، جلسات و مذاکرات با سازمان اداری و استخدامی کشور در حال انجام است. هدف این است که افراد در پست‌هایی قرار بگیرند که در شأن نخبگی آن‌ها باشد، نه اینکه در موقعیت‌های پایین و نامتناسب شغلی قرار گیرند.

وی گفت: ان‌شاءالله فراخوان جدید نیز مانند دوره قبل با دقت، شفافیت و مکانیزم مشخصی انجام خواهد شد. در دوره قبل، بررسی‌ها با دقت بسیار بالایی انجام شد و همین روند را نیز ادامه خواهیم داد.

خدایگان تصریح کرد: در فراخوان قبلی، 38 هزار پرونده دریافت شد. طبق آماری که پیش‌تر ارائه کرده‌ام، این تعداد در مراحل مختلف ریزش داشته‌اند و به حدود 37 هزار و 900 نفر رسید. فرآیند ارزیابی شامل دو مرحله اصلی است: مرحله اول، بررسی پرونده و کسب حداقل امتیاز مطابق با شیوه‌نامه؛ و مرحله دوم، ورود به کارگروه تخصصی برای بررسی تخصصی پرونده‌ها. افرادی که از این دو مرحله عبور کنند، وارد مرحله ارزیابی در کانون‌های ارزیابی خواهند شد. قرارداد این کانون‌ها منعقد شده و این افراد در حال گذراندن مصاحبه‌های علمی و عملی متناسب با نیاز دستگاه‌ها هستند.

وی ادامه داد: برای مثال، وزارت آموزش‌وپرورش یا معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری ممکن است نیازهایی داشته باشند و بر آن اساس، افراد ارزیابی و امتیازدهی می‌شوند. این امتیازات طبق شیوه‌نامه به سازمان و دستگاه اجرایی مربوطه اعلام می‌شود.

خدایگان گفت: نکته بعدی مربوط به شیوه‌نامه نگه‌داشت نخبگان است. در تاریخ 12 اسفند 1400، آیین‌نامه‌ای برای جذب و نگه‌داشت نخبگان تصویب شد که در آن آمده بود ظرف مدت شش ماه، سازمان اداری و استخدامی باید شیوه‌نامه نگه‌داشت را تدوین کند. این کار انجام نشده بود؛ اما خوشبختانه در این دوره، با همکاری بنیاد ملی نخبگان و سازمان اداری و استخدامی، این شیوه‌نامه نیز تدوین و ابلاغ شد. این موضوع نقش مهمی در ادامه مسیر دارد.

وی تصریح کرد: در بخش اشتغال، موضوع جذب نخبگان به عنوان عضو هیئت علمی نیز مدنظر قرار گرفته است. در قالب طرح «جهت»، دانش‌آموختگان مقطع دکتری می‌توانند برای عضویت در هیئت علمی ثبت‌نام کنند. ما برای نخستین بار موفق شدیم انباشت پرونده‌هایی که طی سال‌ها در انتظار بررسی بودند—به دلایل تغییر آیین‌نامه‌ها، شیوه‌نامه‌ها و سامانه‌ها—را در اردیبهشت‌ماه به‌طور کامل صفر کنیم. تمام پرونده‌ها بررسی شد و امسال این روند به‌صورت فراخوانی ادامه پیدا خواهد کرد.

خدایگان گفت: ما در حال حاضر در فراخوان اول جذب نخبگان به‌عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه‌ها قرار داریم. این فراخوان از 15 اردیبهشت ماه آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود که تا پایان اردیبهشت ماه ادامه داشته باشد. ثبت‌نام این فراخوان با هدف تعیین تکلیف پرونده‌ها و معرفی نخبگان به دانشگاه‌ها تا ابتدای شهریورماه تکمیل خواهد شد.

وی ادامه داد: اتفاق بسیار خوبی که در این راستا افتاد، این است که با حمایت‌ها و کمک‌های سازمان اداری استخدامی، که لازم است در اینجا از آن‌ها تشکر کنیم، 170 ردیف استخدامی ویژه نخبگان اختصاص داده شد. افرادی که ماه‌ها منتظر این ردیف‌های استخدامی برای جذب در دانشگاه‌ها بودند، به‌زودی کارشان تسریع خواهد شد.

خدایگان ادامه داد: یکی از اتفاقات ویژه این دوره، همکاری مثبت سازمان اداری و وزارت بهداشت بود که در آن، اجرای آیین‌نامه حمایت از دانش‌آموختگان برتر دانشگاه‌ها به‌عنوان عضویت علمی در دانشگاه‌ها پیگیری شد. طبق مصوبه سال 1402، 20 درصد از ظرفیت استخدامی وزارت علوم و وزارت بهداشت به نخبگان اختصاص یافته و این افراد می‌توانند از این ظرفیت‌ها برای جذب در دانشگاه‌ها بهره‌برداری کنند. این روند کمک خواهد کرد تا دیگر شاهد معطلی طولانی‌مدت برای افراد معرفی‌شده از سوی بنیاد نباشیم.

وی تأکید کرد: در بخش جذب نخبگان در مراکز خصوصی نیز اقدامات در حال انجام است و امیدواریم در نشست خبری بعدی اطلاعات کامل‌تری در این زمینه ارائه دهیم.

بخش معیشت و مسکن نخبگان

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان گفت: از مهرماه سال گذشته، رئیس محترم بنیاد برنامه ویژه‌ای برای کمیته مسکن نخبگان تشکیل داده‌اند. هر هفته جلسات عمومی داریم و همچنین جلسات مستمر و تخصصی با وزارتخانه‌های مختلف، از جمله وزارت مسکن و شهرداری‌ها، برای پیگیری مسائل مربوط به مسکن نخبگان برگزار می‌شود. این جلسات همچنان ادامه دارد و در سطح استانی نیز پیگیری می‌شود. استانداران محترم در این زمینه همکاری بسیار خوبی داشته‌اند که ان‌شاءالله این حمایت‌ها بیشتر نیز خواهد شد.

وی گفت: بعضی استان‌ها مانند اصفهان، یزد و قم در زمینه مسکن نخبگان دستاوردهای خوبی داشته‌اند و حتی برخی از این استان‌ها برای نخبگان مسکن تخصیص داده‌اند. با پیگیری‌های بیشتر، ان‌شاءالله تمامی استان‌ها فعال خواهند شد.

خدایگان تصریح کرد: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در زمینه مسکن نخبگان مربوط به استان تهران است، به‌ویژه در خصوص مشکلات مربوط به زمین و هزینه‌های ساخت. تعداد متقاضیان در تهران زیاد است و ما در این استان با مدل‌های ترکیبی پیش می‌رویم تا بتوانیم این چالش‌ها را حل کنیم.

وی ادامه داد:‌ به‌عنوان مثال، در استان یزد 60 هکتار زمین به نخبگان تخصیص داده شده است و برای هر نفر، حدود 350 متر زمین در نظر گرفته شده. در تهران، مشکل زمین بسیار حیاتی است. یکی از مدل‌هایی که در حال پیگیری آن هستیم، مربوط به خانه‌های آماده است که توسط سازمان نوسازی ارائه می‌شود. این مدل شامل هزینه‌ای است که شرایط ویژه‌ای برای پرداخت آن برای نخبگان در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این، در وزارت مسکن نیز فرآیند تخصیص زمین در دست اقدام است و یکی از مدل‌ها، مشارکت دانشگاه‌ها در این زمینه است. در اینجا، همکاری بنیاد با وزارت مسکن و دانشگاه‌ها به‌منظور تسهیل این فرآیند ادامه دارد.

آیین‌نامه حمایت از نخبگان و ماده 8

وی گفت: در آیین‌نامه حمایت از نخبگان، ماده 8 به‌طور ویژه بر مسکن تمرکز دارد. ما در حال پیگیری این ماده از طریق وزارت مسکن و بانک مرکزی هستیم تا مکانیزم اجرایی آن که مدت‌ها مسکوت مانده بود، احیا و اجرایی شود. همچنین، در برخی از استان‌ها، مسأله مسکن از طریق پروژه‌های ملی، نظیر طرح نهضت ملی مسکن، دنبال می‌شود.

خدایگان تأکید کرد: در تهران، با توجه به مشکلات ذکرشده، به‌ویژه هزینه‌های ساخت و تأمین زمین، ما با استفاده از مدل‌های ترکیبی و تلاش‌های مشترک با وزارت مسکن و دانشگاه‌ها در حال پیشبرد این پروژه هستیم.

حل مشکل مسکن برای اساتید جوان

خدایگان تصریح کرد: یکی از اولویت‌های ما در این زمینه، کمک به اساتید جوان دانشگاه‌هاست. چراکه از نظر حقوقی، شرایط اقتصادی برای این افراد به‌ویژه در تهران، با هزینه‌های مسکن هم‌خوانی ندارد. هدف ما این است که با حمایت تمام دستگاه‌ها، مسأله مسکن برای اساتید جوان را حل کنیم.

وی تأکید کرد: حل این مسئله بدون شک تأثیر زیادی در ماندگاری و حتی بازگشت نخبگان خواهد داشت. این مسأله یکی از ارکان کلیدی در استقرار نخبگان در کشور است و امیدواریم با پیگیری‌های مستمر، این چالش بزرگ را حل کنیم.

هویت‌بخشی به نخبگان

وی گفت: در نهایت، یکی از موضوعات مهمی که در بنیاد ملی نخبگان به آن توجه داریم، بحث هویت‌بخشی به نخبگان است. ما با استفاده از ابزارها و شیوه‌های مختلف در تلاش هستیم تا نخبگان را از نظر اجتماعی و حرفه‌ای به جایگاهی شایسته برسانیم.

انتهای پیام/+