تهدید خاموش در زیر پای تهران

آرمان خبر:‌عضو کمیته ملی کنترل فرونشست می‌گوید نشست زمین در تهران به یکی از جدی‌ترین مخاطرات شهری بدل شده، اما نبود مدیریت یکپارچه و مصرف بی‌رویه آب زیرزمینی آن را به بحرانی فراگیر تبدیل کرده است.

شایسته جهانشاهی، عضو کمیته تدوین طرح کنترل فرونشست در کشور با هشدار نسبت به تشدید پدیده فرونشست در پایتخت گفت: کلان‌شهر تهران نه‌تنها با خطر زلزله، که با بحران آرام و پیشرونده‌ای به نام فرونشست مواجه است؛ بحرانی که زیر پوست شهر در حال پیشروی‌ست.

به گفته او، فرونشست زمین به معنای نشست تدریجی یا ناگهانی خاک به‌دلیل برداشت بی‌رویه منابع آب زیرزمینی‌ست. اگرچه این فرایند به‌تدریج رخ می‌دهد، اما آثار آن می‌تواند به‌یک‌باره و بسیار مخرب ظاهر شود.

جهانشاهی با اشاره به استاندارد جهانی فرونشست که حدود ۳ سانتی‌متر در سال برآورد می‌شود، گفت:در برخی مناطق تهران، گزارش‌هایی از فرونشست ۳۱ سانتی‌متری در سال ثبت شده که زنگ خطری برای زیرساخت‌های حیاتی شهر است.

او تأکید کرد این پدیده می‌تواند منجر به ترک‌خوردگی ساختمان‌ها، آسیب به پل‌ها، جاده‌ها و شبکه‌های حیاتی شهری شود و ایمنی ساکنان را به‌شدت تهدید کند.

بحران بدون متولی؛ مدیریت جزیره‌ای دستگاه‌ها

این کارشناس بحران شهری با ابراز تأسف از نبود یک نهاد مسئول مشخص برای مدیریت پدیده فرونشست افزود: دستگاه‌های مختلف به‌صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند و همین خلأ موجب تدوین طرح ملی کنترل و کاهش اثرات فرونشست برای کشور شده است.

او گفت: این بحران اکنون تمام استان‌های کشور به‌جز گیلان را درگیر کرده است. در حالی که بسیاری کشورها با مدیریت یکپارچه، پدیده فرونشست را کنترل کرده‌اند، در ایران هنوز برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی ادامه دارد.

جهانشاهی ریشه اصلی بحران را در چاه‌های غیرمجاز و برداشت بی‌ضابطه آب دانست و بر ضرورت نصب سیستم‌های هوشمند کنترل برداشت آب تأکید کرد.

به گفته او، راهکارهایی نظیر استفاده از آب‌های سطحی، تغذیه مصنوعی سفره‌های زیرزمینی و انسداد چاه‌های غیرمجاز باید به‌طور هم‌زمان در دستور کار قرار گیرد.

او همچنین از تدوین طرحی ملی با مشارکت بیش از ۷۰ کارشناس و متخصص خبر داد که طی یک سال در جلسات فشرده با هدف کاهش مخاطرات فرونشست تهیه شده است.

عضو کمیته تدوین طرح کنترل فرونشست با اشاره به اقدامات موفق فرهنگی در حوزه زلزله گفت:متأسفانه بسیاری از شهروندان، فرونشست را به‌عنوان دومین بحران مهم تهران نمی‌شناسند. بدون آگاهی عمومی، مدیریت مصرف آب نیز به نتیجه نخواهد رسید.

جهانشاهی در پایان تأکید کرد که نقش مردم در مصرف بهینه منابع آب زیرزمینی کلیدی است و بدون تغییر در رفتار عمومی، مقابله با این تهدید خاموش ممکن نخواهد بود.